ارزهای دیجیتال چگونه به پول تبدیل می‌شوند؟

استدلال اقتصاددانی که قابلیت ارزهای دیجیتال را به‌عنوان یک ارز رسمی زیر سؤال می‌برند، این است که نوسانات شدید قیمت باعث می‌شود ارزهای دیجیتال نتوانند سه کارکرد اصلی پول را که در اقتصاد سنتی مطرح شده است داشته باشند. این سه کارکرد عبارت‌اند از ابزار مبادله، ذخیره ارزش و واحد محاسبه. اگر ارزش یک ارز را نتوان پیش‌بینی کرد و قیمت پیوسته در حال نوسان باشد، آن ارز دیگر نمی‌تواند این سه نقش را ایفا کند.

این موضوع تقریباً غیرقابل‌انکار به‌ نظر می‌رسد، اما اگر چهارچوب‌های مرتبط با این سه کارکرد بر اساس یک تعریف ناقص یا بسیار محدود از پول ارائه شده باشد چطور؟ در این مطلب که بر اساس یادداشتی از وب‌سایت کوین دسک نوشته شده است، قصد داریم کمی از چهارچوب‌ها و تعاریف سیستم مالی سنتی فاصله بگیریم و نظریه‌ای را بررسی کنیم که در آن ارزهای دیجیتال بدون وابستگی به ارزهای رایج، مانند دلار و به‌عنوان پول در مبادلات بزرگ و کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فلیکس مارتین (Felix Martin) در کتابی به نام «پول: بیوگرافی غیرمجاز» می‌گوید مردم در طول تاریخ همواره تمایل داشته‌اند که به اشتباه پول را به‌عنوان چیزی مانند اسکناس یا تکه‌ای از یک فلز گران‌بها مانند طلا تصور کنند؛ نه آن چیزی که در واقع به‌صورت یک سیستم حاکمیتی اجتماعی قابل‌اعتماد برای ردیابی نقل‌و‌انتقالات دارایی و تسویه بدهی‌ها وجود دارد. زمانی که به جای استفاده از پول به‌عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف خود، این گونه نگاه می‌کنیم که باید مالک آن شویم و هرچه بیشتر پول جمع‌آوری کنیم، در واقع بنده آنها شده‌ایم.

در ساختار مارتین ارز یک کشور یا یک سیستم اقتصاد که از نظر بین‌المللی مورد پذیرش قرار گرفته یک مفهوم مستقل است و با پول تفاوت دارد. ارز صرفاً ابزاری است که ثبت، شمارش و ارزش‌گذاری تراکنش‌ها را که می‌تواند کار بسیار سختی هم باشد، در جامعه‌ای متشکل از افراد غیرقابل اعتماد آسان‌تر می‌کند.

بنابراین می‌توان پول نقد را به‌عنوان ابزار ثبت سوابق تراکنش‌های غیرمتمرکز و همتا‌به‌همتا در نظر گرفت؛ مثال ساده‌اش این گونه است که شخصی 10 دلار به حساب دیگری واریز می‌کند، حساب ناشناس خودش در اقتصاد مبتنی بر دلار به همین اندازه بدهکار و حساب دیگری بستانکار می‌شود. اگر این وجوه را در بانک سپرده‌گذاری کنید، حساب خود را به سیستم حسابداری متفاوتی منتقل کرده‌اید، اما این سیستم هم در نهایت همان عملکرد را دارد.

طی قرن‌ها مدل پولی مبتنی بر ارزهای ملی به جریان غالب تبدیل شده است، چراکه دولت‌های قدرتمند آن را به شکل سیستمی برای سازماندهی اجتماعی و کنترل مردم طراحی کرده‌اند. دولت‌ها برای ارزهای فیات و همین طور ارزهای با پشتوانه طلا، قوانینی را تعیین و با درجه‌بندی سطوح موفقیت، پایه و اساس اعتماد را فراهم کرده‌اند تا مردم از این طریق بتوانند از این ابزار ثبت سوابق استفاده کنند. اما این تنها راه برای فکر کردن به شیوه سازماندهی پول نیست.