زیمل و نابرابری اجتماعی

در بحث نابرابری اجتماعی همیشه مثلث مارکس، وبر، دورکیم مطرح می­شوند که اولی اساس نابرابری را در اقتصاد و کنترل ابزار تولید می­بیند. و جامعه را به دو دسته تقسیم می­کند: اول آن­ها که مالک ابزار تولیدند و دوم آن­ها که فاقد این ابزارند. او با بررسی تغییرات تاریخی، مبارزه طبقاتی را طرح می­کند و با خوش­بینی جامعه آینده را، سوسیالیست و نهایتاً کمونیست پیش­بینی می­کند.

وبر بنیان­های نابرابری را متکثرتر می­بیند. او اساس نابرابری را در قدرت بررسی می­کند که در سه موضوع طبقه، منزلت و حزب خلاصه می­شوند. آنچه آینده را می­سازد، بوروکراسی عقلانی است که همچون قفسی آهنین جامعه را اسیر خود می­کند.

دورکیم نابرابری را ناشی از تقسیم کار اجتماعی می­داند. او نابرابری اجتماعی را همچون نابرابری فردی فی­نفسه امری مذموم تلقی نمی­کند بلکه آن را لازمه همبستگی ارگانیک می­داند. آنچه نابرابری را به امری مذموم بدل می­کند، شکل آنومیک یا نابهنجار تقسیم کار است. دورکیم معتقد است با ایجاد گروه­های شغلی و حرفه­ای، و ایجاد دموکراسی و فرصت­های برابر، می­توان به آینده بهتر امیدوار بود.

زیمل این مثلث را به چهارگوش تبدیل می­کند. اگرچه ممکن است وزن او به اندازه­ای نباشد که آن را به مربع تبدیل کند! زیمل نابرابری را از بعد فرهنگی بررسی می­کند.