شهروند مسئول

واژه شهروند در ادبیات ما واژه ای تازه و نو است. به طوری که حتی در فرهنگ های عمومی مثل فرهنگ معین و عمید مطرح نشده است. در فرهنگ های دوزبانه کلمه شهروند به معنای بومی، شهری، تابع، رعیت و شهرنشین و کسی که از خدمت لشگری آزاد شده باشد، تعریف شده است. ظاهرا اولین فرهنگ فارسی به فارسی که کلمه شهروند را در خود جای داده است، فرهنگ فارسی "امروز" است. این فرهنگ شهروند را چنین تعریف کرده است: "کسی که اهل یک شهر یا کشور باشد و از حقوق متعلق به آن برخوردار باشد، شهروند است" (اسماعیلی، به نقل از بلورچی،1384،ص17). هر فردی که به دنیا می آید باید به عنوان یک شهروند شناخته شود و از تمام حقوقی که در "اعلامیه حقوق رشد" و "عهدنامه حقوق کودک[1]" مقرر شده است بهره مند شود. هر فردی به انواع گوناگونی از جوامع، از خانواده و جامعه محلی گرفته تا جامعه ملی و بین المللی و انسانی، متعلق است و باید از تمام حقوق خود در این جوامع برخوردار باشد و مسئولیت های شهروندی را برعهده بگیرد (لطف آبادی،1385،ص36). مفهوم شهروند به معنای امروزی بر هویت سیاسی، وفاداری به قلمرو سیاسی، احترام به قانون، توجه دقیق به دیگران و آگاه بودن از اختیارات و منزلت خویش و بالاخره گردن نهادن به وظایفی که ناشی از شهروندی و برخورداری از حقوق شهروندی است، دلالت دارد (شیانی به نقل از بلورچی،1384،ص55).