نقش طرحواره ها در آشفتگی های هیجانی

نقش طرحواره ها (باورهای بنیادین) در آشفتگی های هیجانی
افکار، رفتار و احساس آدم ها تحت سیطره باورهای بنیادین و به اصطلاح طرحواره های اساسی ذهن است که در دوران کودکی بر اثر عوامل مختلف شکل می گیرند. آگاهی نسبت به آنها و تغییر آنها آسان نیست. این طرحواره ها نقش فیلترهای شناختی دارند که ما دنیا را از طریق آنها پردازش می کنیم. این طرحواره ها (قالب های بنیادین فکری) در صورت ناسازگار و ناکارآمد بودن، منشا بسیاری از اختلالات روانشناختی و هیجانی مثل افسردگی و مخصوصا اختلالات شخصیتی هستند که در مقابل تغییر به شدت مقاوم هستند. این باورهای بنیادین حتی با وجود ناکارآمد بودن، احساس امنیت برای فرد به وجود می آورند.
به این دلیل است که افکار و رفتار آدم ها با نصیحت و یا صرفا آگاهی از یک چیز به راحتی تغییر نمی کنند. این قالب های بنیادین ذهنی و فکری تمام ابعاد زندگی ما را تحت تاثیر قرار می دهند و ما بر اساس طرحواره ذهنی که داریم دنیا و اتفاقات را تفسیر و پردازش می کنیم.
سهراب سپهری می گفت چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید.. شاید منظورش بیان این جمله عمیق روانشناختی بوده که: افکار را باید تغییر داد، بازسازی کرد و جور دیگر باید اندیشید.
لذا درمان بسیاری از آشفتگی های روانی و رفتاری، حتی اختلالات روانی باید از طریق تغییر و بهبود طرحواره های ذهنی ناسازگار و منفی صورت گیرد.
علی پروندی – 24 دی ماه 1396