نقش باورهای والدین در موفقیت فرزندان

سه عامل به عنوان مهمترین عوامل جهت موفقیّت تحصیلی دانش‌آموزان مطرح است که از این عوامل با نام «باورهای والدین» یا «اهداف والدین» یاد می‌کنند:

باور والدین و مشخص کردن نکات مهم و با اهمیّت در زندگی و انتقال این باورها و اعتقادات به کودک، با شیوه‌ای صحیح و منطقی، کودک را در جهت‌گیری‌ها و رفتارهایش یاری می‌دهد. به‌طور مثال،اگر تحصیل، موفقیّت تحصیلی و تحصیلات بالای فرزند برای والدین از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار است، باید این باور به شیوه‌ای درست و منطقی برای کودک شرح داده شود تا کودک بفهمد که برای والدین او، موفقیّت تحصیلی جایگاه ویژه‌ای دارد، تا بر همین اساس گام بردارد.

عقیده و باور والدین درباره هر موضوعی باید در رفتار خود آنها جلوه‌گر شود. والدینی که از دروغگویی بیزارند و دوست ندارند فرزندشان این خصلت زشت را بیاموزد، باید این باور را به‌طور عملی نشان بدهند.

اگر والدین عقیده دارند که ارتباط و حضور مستمر آنها در مدرسه فرزندشان باعث موفقیّت تحصیلی او می‌شود، باید این عقیده را اجرا کنند. به این معنی که

با برقراری ارتباط موثر و مناسب با اولیاء مدرسه ی فرزندشان باعث فراهم کردن زمینه مناسب برای موفقیّت فرزندشان شوند.

بنابراین باورهای والدین و انتقال این باورها با شیوه‌ای درست و منطقی به فرزند، او را در جهت‌گیری‌ها و یافتن مسیر صحیح یاری می‌کند.

شیوه‌ حضور و مداخله ی والدین پژوهشگران بر این باورند که عمده‌ترین دل‌مشغولی والدین، ناتوانی آنها در انتخاب بهترین شیوه حمایت از فرزندان به ویژه در زمینه آموزش و پرورش است. از این رو شاید توجه به این نکات راهنمای مناسبی برای جهت‌گیری بهتر و موثر‌تر والدین باشد.

الف-حمایت از فرزند باید در جهت تعلیم و تربیت صحیح او باشد. این حمایت می‌تواند به شیوه‌های مختلف و در هر زمان متناسب با خواست منطقی کودکان ارائه شود.

ب- همگام شدن با مدرسه. به این معنی که به جای تک روی و بی‌توجّهی به آموزش‌های مدرسه باید با آموزش‌ها همگام شد. اگر به عقیده ی اولیاء مدرسه باور ندارید به جای تک روی و سرپیچی، به مدرسه فرزندتان مراجعه کنید و با مشورت مشکل را حل کنید. لجبازی و طفره رفتن، تنها به فرزند شما لطمه وارد می‌کند.

ج- کودکانی که در منزل از حمایت‌های فرهنگی چون مطالعه کتاب، رفتن به سینما، تماشای فیلم‌های مناسب سن و روحیه خود، تفریح، ورزش و سرگرمی مناسب و... برخوردار می‌شوند، بیش از همسالان خود که چنین حمایتی ندارند، انگیزه ادامه تحصیل داشته و با اشتیاق بیشتری درس می‌خوانند.

د- مشارکت والدین باید هم‌سو و هم جهت با آموزش‌های مدرسه انجام شده و در حقیقت مکمّل آموزش‌های مدرسه باشد.

ه- صرف هزینه به هر شکل باید توجیهی منطقی داشته باشد. اگر توجیهی برای صرف هزینه‌ای پیدا نکردید، بدانید که اشتباه کرده‌اید!

برنامه‌ریزی، راهی برای رسیدن به هدف والدینی که دوست دارند فرزندشان به شرایط ایده‌آل و آرمانی که در ذهن دارند، دست یابند باید آموزش‌هایی را به ‌صورت عملی و به این شرح به مرحله اجرا بگذارند:

1- هر روز برنامه‌ریزی کنید. زمان خواب و استراحت، صرف وعده‌های غذایی، انجام تکالیف مدرسه، مطالعه ی آزاد، ورزش و تفریح، کمک کردن به والدین در امور منزل و... باید به درستی مشخص شده و همه برنامه‌ها طبق برنامه‌ریزی از قبل تعیین شده به اجرا درآید.

2- کنترل دقیق امّا نامحسوس برنامه‌های کودک به ویژه برنامه‌های فوق‌برنامه و برنامه‌هایی که در اوقات فراغت کودک انجام شود. تماشای تلویزیون، پرداختن به برنامه‌های غیردرسی و... باید براساس برنامه‌ریزی صحیح و با محدودیّت زمانی مشخصی اجرا شود.

3- وضعیت تحصیلی دانش‌آموز، وضعیت انضباطی و رفتاری او باید به طور مرتب کنترل شود.

4- مراجعه به مدرسه، بدون اطلاع کودک و گفت‌وگوی دوستانه با اولیاء مدرسه بهترین شیوه کنترل نامحسوس شرایط کودک است.

5- با وجود انتظار و توقّع بالای اکثر والدین از فرزند، باید اندکی واقع‌بین بود. والدین باید به خوبی نقاط ضعف و قوّت فرزندشان را بشناسند تا بر همان اساس برنامه‌ریزی کنند، برنامه‌ریزی باید در جهت رفع نقاط ضعف و قوّت بخشیدن به نقاط قوّت فرزند باشد.

6- تشویق، مهمترین عامل جهت پیشرفت و موفقیت تحصیلی کودکان است. موفقیت‌های فرزند‌تان را بزرگ جلوه داده و از آن استقبال کنید. به او نشان بدهید که از موفقیت او خوشحال هستید و دوست دارید همواره به همین ترتیب فعالیت کند.

7- عادت مطالعه، خواندن و نوشتن، گفت‌ و گو و تبادل‌نظر دوستانه و... را در خانواده باب کنید. با گوش کردن به صحبت‌های فرزندتان، با مطالعه کتاب و... عادت‌های خوب را عملاً به او بیاموزید.