توانمندسازی ساختاری یا روان شناختی؟

کنترل و قدرت افزایش یابد. توانمندسازی ساختاری شامل تعدیل ساختارهای محیط کار توسط مدیران و تسهیل دسترسی کارکنان به امکانات سازمان می باشد.

توانمندسازی ساختاری بطور کلی دسترسی کارکنان به چهار عامل محیطی یعنی فرصت (opportunity)، اطلاعات (information)، حمایت(support) و منابع(resource) را در سازمان بیان می کند. فرصت، به برخورداری از استقلال، رشد، احساس چالش و فرصتی برای یادگیری و رشد اشاره می کند.اطلاعات به داده ها، دانش فنی و تخصص مورد نیاز برای عملکرد موثر فرد در موقعیتش اشاره دارد. حمایت به دریافت بازخورد کمک کننده از سوی همکاران، مدیران و زیردستان اطلاق می شود. منابع به مواد، پول، الزامات، تجهیزات و زمان مورد نیاز برای انجام اهداف سازمان اشاره می کند.

از طرفی توانمندسازی از منظر دوگانه تحلیل شده است:

دیدگاه اول، توانمندسازی ساختاری را به عنوان وجود شیوه ها، ساختارهای اجتماعی و منابع سازمانی در محیط کار، مانند تجهیزات، زیرساخت ها، ارتباط خوب با همتایان، اشتراک اطلاعات و دانش توصیف می کند. کانتر (1977،) قدرت را به عنوان "توانایی انجام کارها، بسیج منابع" مفهوم می کند. قدرت زمانی به دست می آید که کارکنان به اطلاعات لازم، فرصت های یادگیری و توسعه، پشتیبانی و منابع در محل کار دسترسی داشته باشند. چنین ساختارهای محل کار باید شامل دسترسی به اطلاعاتی مانند دانش در مورد سیاست ها، نتایج سازمان و تغییرات سازمانی از طریق سیستم های ارتباطی باز باشد. فرصت یادگیری و توسعه یکی دیگر از ابعادی است که باعث پیشرفت شغلی کارکنان در سازمان می شود. پشتیبانی شامل دریافت بازخورد و راهنمایی از زیردستان، همکاران و سرپرستان است. منابع به دستیابی به مواد و تجهیزات، زمان و منابع مالی اشاره دارد که برای دستیابی به اهداف سازمانی ضروری است. بر این اساس، زمانی که رهبران این ساختارهای مناسب را در اختیار کارکنان قرار می دهند، احساس قدرت می کنند و به آنها اجازه می دهند کار خود را به روش های معنادار انجام دهند.

دیدگاه دوم، توانمندسازی روانشناختی، به وضعیت روانی ناشی از ساختار سازمان ها اشاره دارد. توانمندسازی روانشناختی توسط اسپریتزر (1995) به عنوان "یک سازه انگیزشی که در چهار شناخت متجلی می شود" تعریف شد: معناداری، شایستگی، خود تعیینی و تاثیر. معنا به درجه ای اشاره دارد که افراد احساس می کنند کارشان مهم است. شایستگی یا خودکارآمدی نشان دهنده توانایی یا تسلط شخصی فرد در انجام فعالیت های کاری است. خود تعیینی به احساس آزادی یا سطح خودمختاری فرد برای شروع و انجام وظایف مربوط می شود. تاثیر به درجه ای اشاره دارد که افراد معتقدند کارشان می تواند بر نتایج سازمانی تاثیر بگذارد.

منطقی که زیربنای توانمندسازی روانشناختی است، از پیشینه کلیدی آن، یعنی توانمندسازی ساختاری ناشی می شود که منابع شغلی لازم را در محل کار فراهم می کند. تحقیقات بیشتر همچنین نشان داده است که توانمندسازی ساختاری با نتایج مثبت سازمانی از جمله رضایت شغلی، تعهد سازمانی، کاهش فرسودگی شغلی مرتبط است.