مبانی تحلیل جمعیت شناختی باروری

تعریف باروری

باروری در کنار مرگ ومیر یکی از عوامل اصلی تغییرات جمعیتی یک جامعه می‌ باشد. در بسیاری از نقاط دنیا، اکنون مهمترین عامل می باشد زیرا سطح باروری که در گذشته تقریبا ثابت بود اکنون کاهش بسیاری یافته و رشد جمعیت نیز به تبع آن کم شده است. یکی از مولفه های مهم در برنامه ریزی های مربوط به سلامت و آموزش هر جامعه، آمار و روندهای باروری در آن جامعه است. دانستن الگوی تغییرات باروری و سمت و سوی آینده آن در هر کشوری می تواند از اهمیت بالایی برای برنامه ریزی های کشوری برخوردار باشد. واقعه ولادت عبارتست از زایش موجود زنده انسانی که علایم حیات را نشان دهد. به این ترتیب، در جمعیت شناسی مرگ و میرهای جنینی یا مرده زایی جزو واقعه ولادت محسوب نمی شوند چرا که اساسا موجود زنده‌ای به دنیا نیامده است. باروی، رفتار بالفعل فرزندآوری است و یک رفتار جمعی محسوب می شود نه فردی. پس مشخص است که صحبت از باروری در سطح جمعیت ها معنا می یابد. به عبارتی، باروری با ولادت دو مفهوم کاملاً از یکدیگر جدا می باشند در ولادت پدیده های زیستی و حال اینکه در باروری پدیدههای اجتماعی و فرهنگی تاثیر دارند. باروری یکی از موارد عمده مطالعات جمعیتی است، زیرا که باروری عامل عمده افزایش جمعیت می باشد و تأثیر بسزایی در توزیع جمعیت ایفا می نماید. باروری از پدیده های قابل کنترل جمعیتی است که عوامل اجتماعی،اقتصادی و فیزیولوژیکی در آن تاثیر می گذارد. باروری بر خلاف مرگو میر که در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد به وسیله زنان در دوره سنی خاصی صورت می پذیرد.گرچه بیشتر متولدین از نظر قانونی مشروع می باشند.ولی در کشورهای انگلیسی زبان و حوزه کارائیب وجود نوزادان نامشروع تاثیر زیادی بر عدم صحت اطلاعات آماری می گذارند،زیرا که اغلب تولد آنها ثبت نمی شود. باروری را باید از قابلیت زایش یا باروری Fecundity تفکیک کرد. بین باروری و قابلیت باروری همواره فاصله زیادی وجود دارد چرا که قابلیت باروری هیچگاه بالفعل نمی شود. همچنین از باروری طبیعی هم که در آن هیچگونه کنترلی بر باروی انجام نمی شود باید تفکیک نمود.