ارکان نظریه ى قبض و بسط تئوریک شریعت

ارکان نظریه ى قبض و بسط تئوریک شریعت
ترتیب منطقى اصول و ارکان این نظریه به شرح زیر است:
1 -دین از معرفت دینى متمایز است.
2- احکام دین از احکام معرفت دینى تمایز دارند; توضیح این که دینْ صامت، ثابت، مقدس، خالص، کامل و حق است و لیکن معرفت دینى ناطق، متغیّر، نا مقدس، غیر خالص و ناقص و آمیزه اى از حق و باطل است.
3- معرفت دینى، معرفت بشرى است.
4- معارف بشرى با یک دیگر ترابط عمومى دارند.
5- معرفت دینى نیز به عنوان یک معرفت بشرى با معارف برون دینى داراى ارتباط و تلائم است.
6- معارف بشرى غیر دینى، متحول اند.
7- معرفت دینى به تبع تحول در سایر معارف بشرى دست خوش تحول و قبض و بسط است.
8- معرفت دینى نسبى است.
9- معرفت دینى متکامل است.
10- معرفت دینى عصرى است.
صاحب نظریه در این باره مى نویسد: «به بحث قبض و بسط از دیدگاه هاى مختلف مى توانید، نظر کنید. از یک حیث، یک بحث معرفت شناسى خالص است; از یک حیث کلامى است; از یک حیث یک بحث اصولى است (متعلق به علم اصول) و از یک حیث هم یک بحث تفسیرى است (متعلق به علم تفسیر) و این تعلق ها، تعلق هاى دقیق و عمیقى است».