اختلال یادگیری خاص با نقص خواندن

فراگیری مهارت­های تحصیلی یک نیاز بنیادین برای هر کودکی است که مدرسه رفتن را شروع می­کند. مدتی پس از سپری شدن فرآیند آموزش، معلم و والدین متوجه می­شوند برخی نو­آموزان در یادگیری مهارت­های تحصیلی مثل خواندن، نوشتن و ریاضی مثل سایر همسالانشان نیستند به طوری که همگامی با همسالان خود را در برخی از موضوعات تحصیلی چالش برانگیز می­دانند، انگار با نوعی مشکل و نقص دست وپنجه نرم می­کنند. در ابتدا ممکن است از طرف معلم یا والدین به بی­توجهی، تنبلی، بی­میلی یا نقص آموزش تعبیر شود اما وقتی تشخیص ­هایی همچون اختلال نقص توجه / بیش فعالی[1] و کم ­توانی ذهنی کنار گذاشته می­شود ممکن است ذهن روان­شناس به اختلال یادگیری خاص معطوف شود. درک مشکلات شناختی و روانی کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری و کمک به آنها، یک ضرورت روانپزشکی است.

اختلالات یادگیری خاص

ویژگی اصلی اختلالات یادگیری خاص، ناتوانی مداوم در یادگیری مهارت­های کلیدی تحصیلی است که به صورت روخوانی دشوار، کند و نادرست کلمات؛ اشکال در درک معنی آن چه قرائت می­شود؛ مشکلات هجی­کردن، مشکلات بیان نوشتاری مانند اشتباه در علامت­گذاری جمله­ها و مشکل در یادگیری مفاهیم و معانی اعداد و یا محاسبات ریاضی بروز پیدا می­کند (انجمن روانپزشکی آمریکا، 2013). این مشکلات که اغلب با شروع مدرسه خود را نشان می­دهند، نتیجه نقایص عصب­شناختی مثل مشکل در توجه، مشکل در به خاطر سپردن و سرعت ضعیف در پردازش اطلاعات است.

ناتوانی یادگیری موقتی نیست و یک وضعیت مادام العمر است. شاخص قوی بالینی مشکلات یادگیری، پیشرفت تحصیلی کمتر از حد انتظار بر اساس سن کودک و یا پیشرفت متوسطی است که با تلاش فوق العاده و مستمر کودک و حمایت­های دیگران به دست می­آید (انجمن روانپزشکی آمریکا، 2013).

اختلالات یادگیری خاص علیرغم داشتن هوش نرمال، فقدان نواقص حسی شنوایی و بینایی، وجود فرصت یادگیری و آموزش کافی رخ می دهد که الگوی طبیعی یادگیری مهارت­های تحصیلی را برهم می­زنند. از آنجا که توانایی، خواندن پیش­نیاز نوشتن و یادگیری ریاضی است، مطالعه ناتوانی در خواندن یا نارساخوانی بسیار مهم است.

اختلال یادگیری خاص با تخریب در خواندن

اختلال یادگیری خاص از نوع خواندن، با مشکل در تشخیص کلمات، خواندن کند و غلط، اشکال در هجی کردن و درک ضعیف مشخص می­شود. سرعت خواندن کودک آهسته و اغلب با حداقل درک است. معمولاً می‌توان کودکان دارای اختلال خواندن را تا سن 7 سالگی شناسایی کرد. کودکان گاهی اوقات می­توانند اختلالات خواندن را در کلاس­های ابتدایی با استفاده از حافظه و حدس زدن جبران کنند، به­ویژه در کودکان با هوش بالا. در چنین مواردی، این اختلال ممکن است تا سن نه سالگی یا بعد از آن آشکار نشود. اصطلاح نارساخوانی[7] یک اصطلاح معادل ناتوانی در خواندن است.

پیامدها

کودکانی که در خواندن مشکل دارند در معرض خطر بالای نقص­های یادگیری اضافی از جمله ریاضیات و دیکته و اختلال زبان هستند. در این کودکان اختلالات روانپزشکی همبود شایع هستند، مانند اختلال نقص توجه/ بیش فعالی، اختلال نافرمانی مقابله­ای، اختلالات سلوک و اختلالات افسردگی، به ویژه در نوجوانان. عدم یادگیری مهارت­های تحصیلی و ترک تحصیل، عزت نفس ضعیف، احساس شرم و حقارت، سلامت روان پایین، بیکاری و مشکلات سازگاری اجتماعی از دیگر پیامدهای نارساخوانی است.

بخشی از مقاله نویسنده که در مجله پیوند پاییز1401 چاپ شده است

[1]. Attention Deficit / Hyperactivity Disorder(ADHD)

[7]. Dyslexia