اصول رهبری اخلاقی

1) مردم‌گرایی و مردم‌مداری: یکی از اصول کلیدی و مهم رهبری‌اخلاقی جهت‌گیری مردمی نسبت به افراد جامعه و سازمان است. رهبران اخلاقی را رهبرانی مردم‌گرا توصیف می‌کنند. مردم‌گرایی در رهبری اخلاقی منعکس‌کننده این است که رهبران اخلاقی به طور راستین نسبت به پیروان خودشان دلسوز بوده و به آنها احترام می‌گذارند، از آنها حمایت قاطعانه کرده و به زیردستان خود اطمینان خاطر می‌دهند که تا حد امکان نیازهای آن‌ها را برطرف خواهند کرد(Trevino et al,. 2003).

2) تسهیم‌سازی قدرت: رهبران اخلاقی به پیروان خود در تصمیم‌گیری‌ها حق‌اظهار و مشارکت‌پذیر را داده و به ایده‌ها و طرز فکر آنها گوش می‌کنند. تسهیم‌سازی قدرت به پیروان اجازه داده که کنترل بیشتری بر کارشان داشته باشند و موجب می‌گردد وابستگی پایین‌تری به مدیران‌شان پیدا کنند.

3) منصف‌بودن: رهبران اخلاقی اصولاً رهبرانی راست‌گو، قابل اعتماد و اطمینان، منصف و نوع‌دوست می‌باشند. چنین رهبرانی انتخابات عادلانه، منصفانه و ضابطه‌مند بر اساس اصول اخلاقی را شکل داده و محیط‌های سازمانی را منصفانه می‌سازند. رهبران اخلاقی با صادقانه‌بودن و به صورت منصفانه برخورد‌کردن با زیردستان از شخص خاصی جانب‌داری نکرده و در روابط خود تبعیض قائل نمی‌شوند.

4) پرهیز ازعصبیت: این گزاره به توصیف مضطرب‎بودن، تندخو یا خشن بودن، تکانشی و نگران بودن رهبران اخلاقی می‌باشد. از نقطه نظر یادگیری‌اجتماعی حساس و زودرنج و حالت خصمانه‌داشتن ویژگی‌هایی می‌باشند که با الگوهای رهبری جذاب و قابل اطمینان و اعتماد مربوط نیستند. اما در مقابل رهبران اخلاقی الگوهایی نمونه بوده که به ایجاد و حفظ روابط مثبت با پیروانشان توجه دارند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که حالت‌های عصبی رابطه‌ا‌ی منفی با سبک رهبری اخلاقی دارد(Trevino et al., 2003).

5) وضوح نقش: رهبران اخلاقی به طرزی شفاف عمل کرده و با ترفیع، تشویق و تخصیص پاداش رفتار اخلاقی را در میان پیروان رواج داده و در ارتباطات خود آشکارا شرکت می‌کنند. شفاف‌سازی نقش، به اهمیت شفافیت و روشنی در اهداف عملکردی و انتظارات اشاره دارد. رهبران اخلاقی مسئولیت‌ها، انتظارات و اهداف عملکردی را روشن می‌سازند به گونه‌ای که پیروان می‌دانند از آن‌ها چه انتظاری می‌رود و در چه زمانی عملکردشان به حد انتظار می‌رسد.

6) نگرانی برای پایداری و ثبات: رهبران اخلاقی خود را در قبال ارتقاء منافع ذی نفعان مسئول می دانند و نگران اثرات رفتار خود بر محیط اطراف از جمله افراد، جامعه و محیط زیست هستند.رهبران با ثبات و پایدار فراتر از منافع شخصی خود عمل کرده و به تاثیر اقدامات خود فراتر از محدوده گروه کاری فکر می کنند و نشان می دهند که نسبت به رفاه جامعه دلسوز هستند(Kalshoven at al,. 2011).

7) صداقت: این مفهوم نشان می‌دهد که یک شخص چه می‌گوید و براساس آن چگونه عمل می‌نماید. رهبران اخلاقی کسانی‌اند که به وعده‌های داده شده‌ی خود عمل و دائما طوری رفتار کرده که می‌توان به آنها اعتماد کرد و آنها را باور داشت، زیرا آنها طوری رفتار می‌کنند که مورد انتظار پیروان است.

8) هدایت اخلاقی: رهبران اخلاقی استانداردها و معیارهای اخلاقی در مورد رفتارهای اخلاقی را به روشنی به پیروان خود منتقل می‌کنند. آن‌ها زیردستانشان را در تعیین اولویت‌ها و معضلات اخلاقی که ممکن است به سمت آن سوق پیدا کنند، هدایت می‌نمایند. منظور از هدایت اخلاقی پیش بسوی سمت و سوی اخلاقی، توضیح قواعد اخلاقی، ترویج و پاداش رفتار اخلاقی در میان زیردستان می‌باشد(یزدان‌دوست و همکاران، 1393).