ابعاد نظری فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی، حالتی است متشکل از خستگی جسمی و عاطفی که منجر به تصویر منفی از خود، نگرش منفی نسبت به حرفه و احساس عدم ارتباط با دیگر کارکنان می شود و ممکن است فرد را به سوی انواع بیماریهای جسمی و روحی سوق دهد.در واقع این فرسودگی شغلی از سه بعد تشکیل شده است:

1)خستگی یا تحلیل عاطفی: یعنی وجود احساساتی که فرد در آن توان عاطفی خود را از دست داده و قادر به برقراری ارتباط با دیگران نیست.

2)بدبینی یا مسخ شخصیت: واکنش منفی، عاری از احساس و توام با بی اعتنایی مفرط نسبت به دیگران.

3)بی کفایتی یا کاهش احساس موفقیت فردی: کاهش احساس شایستگی و موفقیت در حرفه. علایم فرسودگی شغلی به شکل غیبت های مکرر، تمایل به جا به جایی و ترک شغل،کاهش عزت نفس،سوء مصرف داروها ونظایر آنها خود را نشان می دهد.

در حقیقت، فرسودگی شغلی پدیده ای است که در آن اثرات تجمعی فشار محیط کار، به تدریج افراد را مستاصل کرده، آنها را وادار به عقب نشینی روانی می کند. به طور کلی فرسودگی شغلی ناشی از استرس های مربوط به شغل است. در برخی شرایط کاری فرد به دلیل استرس و فشار موجود در کار دچار کارزدگی و رخوت می شود و توان کاهش استرس شغلی را از دست می دهد؛ در این حالت فرد دچار نوعی بی تفاوتی شده و هیچ چیز او را به هیجان نمی آورد و یا رفتارهای پرخاشگرانه نسبت به محیط شغلی از خود نشان می دهد.

پژوهش ها نشان می دهند که بین ترک شغل پیش بینی شده و ترک شغل واقعی با فرسودگی شغلی رابطه مستقیمی وجود دارد که این امر می تواند برای سازمان ها و کارکنان آنها بسیار زیان بار باشد.