مقایسه دیدگاه پیاژه و پردازش اطلاعات

مقایسه دیدگاه ژان پیاژه و پردازش اطلاعات (خبرپردازی)

نظریه شناختی در رشد اساسا یک رویکرد ارگانیسمی است که فرد را موجودی فعال و رشد را گذر از مراحل کیفی متفاوت می داند. فعال بودن فرد به این معناست که منبع رشد او در درون خود وی است و تجارب زندگی فقط به سهولت یا دشواری و سرعت یا کندی رشد منجر می شود. این نظریه متفاوت از نظریه مکانیکی رفتار گرایی است و با نظریه تحلیل روانی نیز که انگیزش های درونی و ناخودآگاه را عامل رشد می داند, متفاوت است زیرا آدمی را موجود فعالی می داند که جهان خود را می سازد. تکیه این نظریه بر رشد مرحله ای و کیفیت های متفاوت مراحل رشد از این بابت است که معتقد است افراد , انواع مختلفی از توانایی ها را از خود بروز می دهند و مسائل خود را نیز به شکل های متفاوتی حل می کنند.
برجسته ترین نظریه پرداز این دیدگاه , ژان پیاژه سوئیسی است. در ابتدای قرن تصور می شد که فعالیت ذهنی و روانی کودک همسان بزرگسالان است, با این تفاوت که هنوز در مراحل آغازین تکامل قرار دارد. طرفداران این نظریه, رشد ذهنی و روانی را مانند رشد جسمانی می انگاشتند و فقط بر جنبه کمی این دو جریان تاکید می کردند. اما پیاژه که به مطالعه ذهن و اندیشه از آغاز کودکی تا پایان دوران رشد (یعنی اواخر نوجوانی) می پرداخت, نشان داد که اندیشه و یادگیری کودک با بزرگسال تفاوت بنیادی دارد. از نظر وی , تحول ذهن و اندیشه مراحل مختلفی را در دوران رشد می پیماید که از نظر ساختار و کیفیت با یکدیگر تفاوت فاحشی دارند. در هر مرحله تفکر و رفتاری حکمفرماست که با تفکر و رفتارهای مراحل قبلی و بعدی متفاوت است.
پیاژه با آزمایش های خود روی نرم تنان به این نتیجه رسیده بود که نرم تنان ساختارهای جسمی خود را با محیط فیزیکی منطبق می کنند. بدین ترتیب , مسئله انطباق موجود زنده با محیط فیزیکی او مطرح شد. او حدس زد که احتمالا کودک انسان نیز در جریان برخورد با محیط , ذهنیت خود را با آن منطبق می کند.