فرکانس های امواج مغزی

چکیده مطلب: مغز ما از 5 نوع مختلف از امواج مغزی تشکیل شده است. امواج مغزی دلتا، تتا، آلفا، بتا و گاما.
هر یک از این موج‌های مغزی دارای یک فرکانس طبیعی هستند که در آن فعالیت می‌کنند. هر نوع از امواج مغزی حالت‌های مختلف هوشیاری از خواب تا تفکر فعال را کنترل می‌کند. درحالی‌که همه امواج مغزی به طور هم‌زمان کار می‌کنند، یک موج مغزی می‌تواند غالب و فعال‌تر از سایرین باشد. موج مغزی غالب وضعیت ذهنی فعلی شما را تعیین می‌کند.

فرکانس‌ها و مغز انسان12345678

ورود به سیستم مغز روشی برای تحریک مغز برای ورود به یک حالت خاص با استفاده از یک ضربان صدا، نور یا میدان الکترومغناطیسی است. پالس‌ها پاسخ فرکانس مغز را دنبال می‌کنند، و امواج مغزی را ترغیب می‌کنند که با فرکانس ضربان معین هم‌تراز شوند.

در ابتدا باید بامعنی و مفهوم فرکانس آشنا شویم:

فرکانس (Frequency) تعداد امواج را که در یک مکان معین از یک مکان ثابت عبور می‌کنند، توصیف می‌کند؛ بنابراین اگر مدت‌زمان لازم برای عبور از موج 1/2 ثانیه باشد، فرکانس 2 در ثانیه است. اگر به 1/100 ساعت برسد، فرکانس 100 در ساعت است. معمولاً فرکانس در واحد هرتز اندازه‌گیری می‌شود که به افتخار فیزیک‌دان آلمانی هاینریش رودولف هرتس (Heinrich Rudolf Hertz) نام‌گذاری شده است. اندازه‌گیری هرتز، تعداد موج‌هایی است که در هر ثانیه عبور می‌کنند.

دو ویژگی اصلی یک ارتعاش یا نوسان vibration منظم، دامنه و فرکانس است که بر نحوه‌ی خروجی آن تأثیر می‌گذارد.

دامنه (Amplitude) اندازه ارتعاش است. دامنه تعیین می‌کند که یک‌صدا قدر بلند است. ارتعاشات بزرگ‌تر صدای بلندتری ایجاد می‌کند.

شناخت و نحوه اندازه‌گیری فرکانس‌های مغزی

الکتروانسفالوگرافی یا (EEG electroencephalograph) امواج مغزی با فرکانس‌های مختلف در مغز را اندازه‌گیری می‌کند. الکترودها در سایت‌های خاص روی پوست سر قرار می‌گیرند تا تکانه‌های الکتریکی درون مغز را کشف و ضبط کنند. اگر دسترسی به هر یک از این فرکانس‌ها کاهش یابد یا بیش از حد باشد، عملکرد ذهنی ما می‌تواند به مشکل روبرو شود.

EEG خام معمولاً از نظر باندهای فرکانس شرح داده می‌شود: گاما بزرگ‌تر از 30 (هرتز) و (BETA 13-30) هرتز و (ALPHA 8-12) هرتز و (THETA 4-8) هرتز و DELTA کمتر از 4 هرتز.

مغز ما از فرکانس 13Hz (مقداری از آلفا بیشتر و از بتا کم) برای هوشمندی فعال استفاده می‌کند. غالباً افرادی را پیدا می‌کنیم که دارای ناتوانی در یادگیری و مشکلات توجه هستند که دارای نقص فعالیت 13Hz در مناطق خاصی از مغز هستند که بر توانایی انجام آسان کارهای توالی و محاسبات ریاضی تأثیر می‌گذارد. حال به بررسی فرکانس‌های مختلف مغزی‌مان می‌پردازیم.

فرکانس‌های موج مغزی:

فرکانس دلتا DELTA 0.1 to 3.5) Hz)

کمترین فرکانس مربوط به فرکانس دلتا است. این فرکانس کمتر از 4 هرتز است و در خواب عمیق و در برخی فرآیندهای غیرطبیعی اتفاق می‌افتد. این ریتم غالب در نوزادان تا یک‌سالگی پدیدار می‌شود و در مراحل 3 و 4 خواب نیز وجود دارد. ما امواج دلتا را افزایش می‌دهیم تا آگاهی خود را نسبت به دنیای مادی کاهش دهیم. ما همچنین از طریق فرکانس دلتا به اطلاعات ناخودآگاه خود دسترسی پیدا می‌کنیم. در صورت نیاز به تمرکز بالا و عملکرد بالا امواج دلتا کاهش می‌یابند. بااین‌حال، بیشتر افراد مبتلا به اختلال نقص توجه، به‌جای کاهش فعالیت فرکانس دلتا هنگام تلاش برای تمرکز این فرکانس بیشتر می‌شود. پاسخ نامناسب دلتا اغلب توانایی تمرکز و توجه را به شدت محدود می‌کند. به نظر می‌رسد که مغز به حالت خواب‌آلودگی دائمی قفل شده است. راه دیگری برای دیدن دلتا این است که تصور کنید در حال رانندگی در یک ماشین هستید و به دنده 1 تغییر می‌دهید شما نمی‌خواهید خیلی سریع به‌جایی برسید؛ بنابراین دلتا دنده 1 را نشان می‌دهد.

فرکانس دلتا DELTA 0.1 to 3) Hz)

توزیع:

به‌طورکلی گسترده یا پراکنده. ممکن است دو طرفه، گسترش یابد.

احساس ذهنی:

خواب عمیق، خواب بدون رؤیا، خواب غیر REM، خلسه، ناخودآگاه

کارها و رفتارهای مرتبط:

بی‌حسی، بی‌حرکتی، عدم توجه

ارتباطات فیزیولوژیکی:

کم‌تحرک، تحرک سطح پایین

تأثیر آموزش:

می‌تواند باعث خواب‌آلودگی، خلسه، حالت‌های بسیار آرام شود.

فرکانس تتا (THETA 4-8 Hz)

موج بعدی مغز تتا است. فعالیت تتا دارای فرکانس 3.5 تا 7.5 هرتز است و به‌عنوان فعالیت «کند» طبقه‌بندی می‌شود. در ارتباط با خلاقیت، شهود، رؤیاپردازی و خیال‌پردازی دیده می‌شود و مخزن خاطرات، احساسات است. امواج تتا در هنگام تمرکز داخلی، مراقبه، دعا و آگاهی معنوی قوی هستند. این وضعیت بین هوشیاری و خواب را منعکس می‌کند و به ذهن ناخودآگاه مربوط می‌شود. وجود این فرکانس در بزرگسالان در حالت بیداری غیرطبیعی است اما در کودکان تا 13 سال کاملاً طبیعی است. همچنین در هنگام خواب طبیعی است. تتا در اضطراب، انجام رفتار و مهار رفتاری مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد زمانی که ریتم تتا به طور عادی کار می‌کند، رفتارهای پیچیده‌ای مانند یادگیری و حافظه را تکمیل می‌کند. در شرایط عاطفی غیرعادی، مانند استرس یا حالت بیماری، ممکن است عدم تعادل در سیستم فرستنده اصلی وجود داشته باشد که منجر به رفتار ناهنجار می‌شود.

توزیع:

معمولاً منطقه‌ای است ممکن است بسیاری از لوب ها را درگیر کند.

احساس ذهنی:

بصری، خلاق، یادآوری، فانتزی، تصاویر، خلاق، رؤیایی، تغییر افکار، خواب‌آلودگی. «یکتایی»، «دانستن»

کارها و رفتارهای مرتبط:

خلاق، شهودی؛ اما ممکن است پریشان محور باشد

ارتباطات فیزیولوژیکی:

شفابخشی، ادغام ذهن / بدن

تأثیر آموزش:

اگر افزایش‌یافته باشد، می‌تواند حالت پراکندگی و حالت کج‌خلقی را القا کند. در صورت سرکوب، می‌تواند تمرکز، توانایی تمرکز توجه را بهبود بخشد.

فرکانس (آلفا ALPHA 8-12 Hz)

امواج آلفا امواج بین 8 تا 12 (هرتز) هستند. تولید مناسب آلفا موجب تقویت توان ذهنی می‌شود، به توانایی هماهنگی ذهنی کمک می‌کند، احساس کلی آرامش و خستگی را تقویت می‌کند. در این حالت شما می‌توانید به‌سرعت و کارآمد حرکت کنید تا کارهای دیگری را که انجام می‌دهید. هنگامی‌که آلفا غالب است، اکثر مردم احساس راحتی و آرامش می‌کنند. به نظر می‌رسد آلفا آگاهی را به ناخودآگاه وصل می‌کند. این ریتم عمده‌ای است که در بزرگسالان آرام دیده می‌شود. گزارش شده است که ریتم‌های آلفا از ماده سفید مغز حاصل می‌شوند. ماده سفید را می‌توان بخشی از مغز در نظر گرفت که تمام قسمت‌ها را با یکدیگر متصل می‌کند. آلفا یک وضعیت شایع برای مغز است و هر زمان فرد هوشیار باشد (نشانگر هوشیاری و خواب است)، اما به طور فعال پردازش اطلاعات را انجام نمی‌دهد. آلفا با برون‌گرایی (درون‌گراها کمتر نشان می‌دهد)، خلاقیت (موضوعات خلاق نشان‌دهنده آلفا هنگام گوش‌دادن و رسیدن به راه‌حل برای مشکلات خلاقانه) و کار ذهنی دیده می‌شود. وقتی میزان آلفا در مغز شما در محدوده نرمال قرار داشته باشد، ما تمایل داریم که حالات خوبی را تجربه کنیم، جهان را صحیح ببینیم، و احساس آرامش داشته باشیم. آلفا یکی از مهم‌ترین فرکانس‌های مغز برای یادگیری و استفاده از اطلاعات آموزش داده شده در کلاس و کار است. می‌توانید با بستن چشمان یا تنفس عمیق آلفا را افزایش داده یا با فکر کردن یا محاسبه آلفا را کاهش دهید.

توزیع:

منطقه‌ای، معمولاً شامل کل لوب است.

احساس ذهنی:

آرام، آشفته، اما خواب‌آلود نیست. آرام و آگاهانه

کارها و رفتارهای مرتبط:

تفکر، بدون عملی

ارتباطات فیزیولوژیکی:

آرام، شفابخش

تأثیر آموزش:

می‌تواند آرامش ایجاد کند.

زیرگروه آلفا پایین:

8-10: آگاهی درونی از خود، ادغام ذهن و بدن، تعادل

زیرگروه آلفا بالا:

10-12: محوریت، بهبودی، ارتباط ذهن و بدن

فرکانس بتا (BETA above 12 Hz)

فعالیت بتا فعالیت «سریع» است. فرکانس آن حدود 14 هرتز و یا بیشتر است. این فرکانس منعکس‌کننده بافت فعال مغز است. معمولاً در توزیع متقارن از هر دو طرف مشاهده می‌شود و از نظر ظاهری بیشتر نمایان است. ممکن است در مناطقی از آسیب قشر مغزی وجود نداشته باشد یا کاهش یابد.

به‌طورکلی به‌عنوان یک ریتم معمولی در نظر گرفته می‌شود و در کسانی که هوشیار یا مضطرب هستند یا چشم‌هایشان باز است، ریتم غالب است. در هنگام حل مسئله تحلیلی، قضاوت، تصمیم‌گیری، پردازش اطلاعات در مورد دنیای اطرافمان، گوش می‌دهیم و می‌اندیشیم فرکانس بتا (BETA above 12 Hz) بیشتر مشاهده می‌شود.

گروه بتا دامنه نسبتاً زیادی دارد و به فرکانس پایین، میان‌رده و بالا تقسیم شده است.

توزیع:

به‌صورت موضعی توسط لوب و فرونتال

احساس ذهنی:

آرام و درعین‌حال متمرکز، یکپارچه

کارها و رفتارهای مرتبط:

عدم توجه متمرکز، SMR پایین می‌تواند منعکس‌کننده “ADD” باشد.

ارتباطات فیزیولوژیکی:

با حرکت مهار می‌شود. ممکن است SMR را افزایش دهد

تأثیر آموزش:

افزایش SMR می‌تواند باعث ایجاد تمرکز آرام، بهبود توانایی‌های توجه.

فرکانس بتا (MID BETA15-18hz)

توزیع:

در مناطق مختلف. ممکن است روی یک الکترود متمرکز شود.

احساس ذهنی:

تفکر، آگاهی از خود و محیط اطراف

کارها و رفتارهای مرتبط:

فعالیت ذهنی

ارتباطات فیزیولوژیکی:

هوشیار، فعال، اما آشفته نیست

تأثیر آموزش:

می‌تواند توانایی ذهنی، تمرکز، هوشیاری را افزایش دهد.

فرکانس بتا BETA HIGH بالای 18 هرتز

توزیع:

موضعی، ممکن است بسیار متمرکز باشد.

احساس ذهنی:

هوشیاری، آشفتگی

کارها و رفتارهای مرتبط:

فعالیت ذهنی، به‌عنوان‌مثال ریاضی، برنامه‌ریزی

ارتباطات فیزیولوژیکی:

فعال‌سازی عمومی ذهن و بدن

تأثیر آموزش:

می‌تواند هوشیاری ایجاد کند، اما ممکن است باعث تحریک شود.

فرکانس گاما (GAMMA above 30hz Hz):

گاما بین 30 تا 44 (هرتز) اندازه‌گیری می‌شود و تنها گروه فرکانس موجود در هر قسمت از مغز است. هنگامی‌که مغز نیاز به پردازش هم‌زمان اطلاعات از مناطق مختلف دارد، فرض بر این است که فعالیت 40Hz مناطق مورد نیاز برای پردازش هم‌زمان را تحکیم می‌کند. یک حافظه خوب با فعالیت فرکانس 40Hz به‌خوبی تنظیم شده و کارآمد همراه است، درحالی‌که کمبود 40 هرتز ناتوانی‌های یادگیری را ایجاد می‌کند.

توزیع:

بسیار محلی

احساس ذهنی:

تعقل؛ افکار یکپارچه

کارها و رفتارهای مرتبط:

پردازش اطلاعات سطح بالا، «الزام‌آور»

ارتباطات فیزیولوژیکی:

مرتبط با پردازش وظیفه غنی از اطلاعات

تأثیر آموزش:

معلوم نیست.

تأثیر امواج مغزی خاص

هر موج مختلف مغزی دارای یک اثر خاص در یک فرکانس خاص است. لیست زیر دامنه‌های مختلف امواج مغزی را به فرکانس‌های خاصی که اثرات آنها را نشان می‌دهد تقسیم می‌کند.

نتیجه گیری:در یک مغز سالم کامل، تمام امواج مغزی شما در محدوده طبیعی قرار می‌گیرند و بسته به حالت روحی و روانی، امواج مغزی غالب و صحیح شما را دارند. امواج مغزی ما احتمالاً همیشه در محدوده صحیح قرار نمی‌گیرند – برخی ممکن است کمی زیاد باشند درحالی‌که برخی دیگر خیلی کم هستند. همه چیز در زندگی روزمره ما – از استرس، رژیم غذایی ضعیف، عدم ورزش، تروما، آلودگی، محیط‌زیست و موارد دیگر – باعث می‌شود که امواج مغزی ما نامتوازن شود.

محقق: بابایی

---

منبع مقاله:

• (howmusicworks)
• (nhahealth)
• (itsusync.com)

برچسب‌ها: علمی و آموزشی