پوکی استخوان یک مشکل کلینیکی عمده در زنان و مردان مسن است. یک بیماری پیشرونده که با افزایش سن منجر به شکنندگی بعضا بی دلیل استخوان‌ها می‌شود. در اثر این عارضه استخوان‌ها‌ به دلیل از دست دادن بافت متراکم خود، به راحتی مستعد خرد شدن می‌شوند. در پوکی استخوان، استخوان‌ها‌ی مچ دست، مفصل ران و ستون فقرات آسیب‌پذیرتر از سایر استخوان‌های بدن هستند.

همانطور که می‌دانید؛ استخوان یک بافت زنده است. بنابراین دائما استخوان جدید در طول دوره زندگی جایگزین استخوان قدیمی ‌می‌شود. اما در دوره سالمندی، سلول‌ها‌یی که استخوان جدید می‌سازند؛ نمی‌توانند با سرعتی که سلول‌ها‌ی قدیمی از بین می‌روند؛ تطابق پیدا کنند.

در نتیجه سرعت تخریب و مرگ سلولی بسیار بیشتر از سرعت ساخت مجدد و احیا است. این اتفاق منجر به از دست رفتن بخش عمده‌ای از بافت استخوانی شده و این امر سبب ضعیف شدن و افزایش شکنندگی استخوان‌ها‌ می‌شود.

در بدن زنان، هورمون استروژن به محافظت از قدرت استخوان سازی کمک می‌کند. کاهش استروژن در سال‌های بعد از یائسگی موجب از بین رفتن سریع تراکم استخوانی شده و بیماری پوکی استخوان در این عزیزان بروز پیدا می‌کند. به طور متوسط در میانسالان بالای 50 سال از هر 2 زن 1 نفر و از هر 5 مرد 1 نفر به دلیل پوکی استخوان دچار شکستگی می‌شوند. بنابراین حفظ سلامت استخوان‌ها‌ در طول زندگی بسیار مهم است.

علائم  و درمان پوکی استخوان در سالمندان

پوکی استخوان در سالمندان بیماری شایعی است که در آن استحکام و قدرت استخوان ها کاهش پیدا می کند. اگرچه استخوان ها اندام بسیار محکمی هستند اما از بافت زنده تشکیل شده اند و به طور مداوم خود را تجزیه و بازسازی می کنند. با افزایش سن، شکستن استخوان قدیمی سریعتر از استخوان جدید اتفاق می افتد، همین امر باعث می شود استخوان ها سوراخ شده و شکننده شود. به این حالت پوکی استخوان می گویند.

درمان پوکی استخوان در مراحل اولیه بهترین راه برای جلوگیری از عواقب جدی تر بعدی است مانند شکستگی استخوان. با شناخت علائم خطر می توانید قدم های درستی برای تقویت استخوان ها بردارید.

انواع پوکی استخوان

سالمندان دو نوع اصلی پوکی استخوان وجود دارد که با نام‌های اولیه و ثانویه شناخته می‌شوند. اولیه نوع اصلی پوکی استخوان سالمندان که مستقیما با افزایش سن ارتباط دارد مانند زمانی که سطح استروژن در زنان کاهش می‌یابد. ثانویه پوکی استخوان که در نتیجه بیماری دیگری مانند بیماری سلیاک، سرطان یا مشکلات هورمونی ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است به دلیل داروهای مصرفی فرد ایجاد شود.

مهم ترین دلایل بروز پوکی استخوان در افراد مسن

همان طور که اشاره شد پوکی استخوان در افراد مسن یا بیماری استئوپروز باعث می شود استخوان ها مواد معدنی خود را از دست می دهد و بسیار ترد و شکننده می شوند. اما کاملا مسلم است که استخوان به یکباره و خود به خود دچار شکستگی نمی شود بلکه عوامل و اختلالاتی هستند که احتمال ضعیف شدن استخوان را تشدید می کنند:

• سیگار کشیدن
• کمبود ویتامین دی
• رژیم غذایی کم کلسیم
• ابتلا به کم کاری تیروئید
• نداشتن تحرک کافی و ورزش نکردن
• بیماری که موجب التهاب مزمن در بدن می شود مثل اختلالات موجود در کبد و آرتریت روماتوئید
• سابقه خانوادگی ابتلا به پوکی استخوان
• خانم های یائسه به دلیل پایین بودن سطح هورمون استروژن در آنها
• آقایونی که سطح هورمون تسترون در آنها بسیار پایین می باشد
• مصرف بیش از حد الکل
• افراد ضعیف و کسانی که استخوان بندی ریز و ضعیفی دارند

پیشگیری از آسیب های ناشی از پوکی استخوان در سالمندان

سالمندان باید برای تقویت عضلات، حفظ تعادل و جلوگیری از پیشرفت سریع پوکی استخوان یک برنامه ی منظم برای فعالیت بدنی و ورزش های متناسب با توانایی های فردیشان داشته باشند. پرستار سالمند در منزل در ارائه ی این برنامه، انجام منظم و درست آن می تواند سالمند را همراهی کند. پرستار، سالمند را به انجام فعالیت های ورزشی به صورت روزانه و ترجیحا در فضای باز، تشویق نماید. همچنین پرستار سالمند خطرات محیطی مثل (قالیچه های کوچک، سرامیک های سُر و حیوانات خانگی زیر دست و پا و…) را شناسایی کرده و در ایجاد یک محیط امن برای سالمند راهنمایی های لازم را به خانواده ی وی ارائه دهد.

منبع:

https://mehreganno.com/post/33/%D9%BE%D9%88%DA%A9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86