جو عاطفی خانواده و افت تحصیلی

جو عاطفی خانواده و اُفت تحصیلی

فرض که دانش آموزی در مدرسه دروس خود را به خوبی فرا می گیرد و حتی در بعضی از درس ها مؤفق و ممتاز است، اما پس از مدتی نمرات او نزول پیدا می کند. در اینجا سؤال برای معلم و اولیاء پیش می آید که علت این اُفت تحصیلی چیست؟ و چه عواملی موجب شده تا عملکرد تحصیلی دانش آموز تنزل یابد؟

مشاهده اینگونه اُفت و خیزها بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان، علل و عواملی گوناگونی دارد که از بین این عوامل جو عاطفی خانواده و دیگری افسردگی را مورد بررسی قرار می دهیم. مسأله پیشرفت و اُفت تحصیلی فرزندان یک امر مجرد نیست که بتوان آن را جدا از مسائل دیگر مورد بحث قرار داد. به نظر می رسد خواندن و به طور کلی یادگیری مستلزم وجود شرایط اولیه و ثانویه است. شرایط اولیه یعنی استعدادهای نفسانی، مثل هوش و حافظه یا سلامت بدن از قبیل(شنوایی، بینایی و گویائی و...) و شرایط ثانویه مانند محیط مناسب، آرامش روانی، وسایل ضروری که همه اینها به هرحال به والدین ارتباط دارد و این شرایط چیزهایی نیست که بگوییم خاص درس خواندن یا مدرسه رفتن است و لذا موضوع و چگونگی درس خواندن یک کودک و نوجوان، به تمام مسائل زندگی او مربوط می شود. میان ناراحتیهای خانوادگی و عقب ماندگی درسی کودک ارتباط بسیار نزدیکی وجود دارد. اوضاعی مانند طلاق، میخوارگی و اختلافات شدید خانوادگی ممکن است آن چنان موجب ناراحتی کودکان شوند که نتوانند در امر تحصیل تمرکز حواس پیدا کنند و درسهای ادراک نشده به صورت باری سنگین در آیند. با توجه به اینکه خانواده آشیانه فرزند است و فرزند خود را به خانواده وابسته می داند، و بدان دلگرم می شود، اگر کانون خانواده استوار و گرم و با صفا باشد فرزندان احساس آسایش و امنیت نموده و در چنین شرایطی بهتر رشد می یابند و قوا و استعدادهای درونی خویش را شکوفا ساخته و به ثمر می رسانند، عدم امنیت و آسایش در خانواده و استرسهای درون خانواده فرزندان را نیز مضطرب و پریشان و بیمناک می سازد. هم چنین لازم است به مسئله امنیت روانی و ثبات عاطفی نوجوانان و دانش آموزان توجه زیادی نشان داد. چرا که رشد شخصیت سالم و متعادل و شکوفایی استعدادهای کودکان، نوجوانان و جوانان در سایه سلامت جسمانی و امنیت روانی و ثبات عاطفی آنان امکان پذیر است. عدم ثبات عاطفی، دوگانگی احساس و تعارضات روانی، از موانع بسیار مهم در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بشمار می رود. تعارض و بی ثباتی عاطفی، موجب اُفت رشد خلاقیت ذهنی می شود. عوامل گوناگونی همانند فشارهای اقتصادی اجتماعی، محرومیت های عاطفی و تعارضات روانی، مانع اصلی ظهور توانائیها و استعدادهای بالقوه دانش آموزان و شکوفائی اندیشه های خلاق آنان است. مبانی نظری و یافته های تحقیقاتی بیانگر آنند که یکی از عوامل تأثیرگذار بر اُفت تحصیلی را می توان عوامل خانوادگی نام برد. عوامل خانوادگی مانند: وضعیت اجتماعی اقتصادی و فرهنگی خانواده، جو عاطفی خانواده، حمایت روانی والدین، مشارکت آنها در امور تحصیلی فرزندانشان.