نظریه های حاشیه نشنی

در مورد ارتباط حاشیه نشینی و جرم دو تبیین رایج و مسلط وجود دارد: یکی دیدگاهی که بر عوامل اجتماعی کلان تأکید می ورزد؛ و دیگری دیدگاهی که بر عوامل سطح میانی و خرد تأکید دارد. برخلاف دیدگاه فردی که معتقد است میزان جرایم محصول رفتارهای انحرافی تک تک افراد است، در دیدگاه های کلان بر نقش جامعه و ساختارهای اجتماعی تأکید می شود.

سطح کلان

در این سطح نظریه هایی چون نظام جهانی و وابستگی قرار دارد و به مقوله هایی مانند تأثیر نظا م سرمایه داری جهانی در شکل گیری شهرنشینی وا بسته و پیدایش اسکان غیررسمی در کشورهای در حال توسعه م ی پردازد.بر پای ه ی این دیدگاه گسترش شهرنشینی در ایران از ده ه ی ١٣٠٠ خورشیدی به بعد عمدتا ناشی از استقرار مناسبات سرمایه داری پیرامونی در این کشور و ادغام اقتصاد ایران به عنوان اقتصادی تک محصولی در تقسیم کار بین المللی بوده است. بر این اساس، گسترش شهرنشینی از دهه ی ١٣4٠ با افزایش سرمایه گذاری های دولت در شهرها و آغاز بورس بازی زمین و ساختمان در شهرهای بزرگ، یکی از عمده ترین علل مهاجرت نیروی کار روستایی به شهر را رقم زد و مشکلات شهری - از جمله پیدایش حاشیه نشینی در حومه ی کلانشهرها را پدید آورد (ایمانی جاجرمی، ١٣٨١)

نخستین علت این پدیده درسطح کلان را باید ساختاری دانست که ساز و کار تبعیض آمیز و فقر را بر پایه ی توزیع غیر عادلانه ی منابع قدرت، ثروت و در آمد رقم زده است.