رابطه یادگیری مشارکتی با پیشرفت تحصیلی

اهمیت یادگیری مشارکتی

اهمیت یادگیری مشارکتی فراتر از بهبود آموزش، افزایش پیشرفت دانش آموزان و مولدتر کردن کار معلمان است، اگر چه این فعالیتها نیز در جای خود بسیار ارزشمند هستند. همکاری برای انسانها همانند نفس کشیدن دارای اهمیت می باشد. توانایی مشارکت با دیگران، سنگ بنای خانواده های پایدار، موفقیت شغلی، عضویت موفق در گروهها، ارزشها و عقاید مهم، دوستی ها و انجام وظیفه کردن در برابر جامعه است. اگر دانش آموزی نتواند دانش و مهارتهای خود را در تعامل با دیگران به کار برد، دانش و مهارتش برای او هیچ فایدهای نخواهند داشت. اگر یک مهندس، منشی، حسابدار معلم یا مکانیک از مهارتهای مشارکتی الزم برای کاربرد دانش و مهارتهای فنی خود در ارتباط با همکاران، خانواده و جامعه و دوستان نتواند بهره مند شوند، تربیت چنین فردی بیهوده خواهد بود. منطقی ترین روش برای تأکید بر کاربرد مهارتهای مشارکتی در موقعیتهای کاری، سازمان دهی بخش اساسی موقعیتهای یادگیری تحصیلی به طور مشارکتی است. در این صورت دانش آموزان با بهره گیری از کار مشارکتی با همکالسان خود خواهند توانست مهارتها و دانش فنی الزم را در موقعیتهای عملی آتی بیاموزند. هیچ چیز برای یک فرد مهم تر از آموختن به کارگیری دانش خود در تعامالت مشارکتی با دیگران نیست)جانسون و جانسون،1980.) آموزش علوم، شیوه کسب اطالعات و به روز کردن و پردازش آن ها است. به عبارت دیگر عالوه بر این که اطالعات، فعالیتهای علمی،ارزشها و فرهنگ اجتماعی را شامل است، راه به دست آوردن اطالعات، ارزشها و فرهنگ اجتماعی را از طریق انواع فعالیتهای علمی توسط فرد یا با کمک دیگران و با استفاده از یافته های دیگران و سپس آزمایش مجدد برای دستیابی به آن یافته ها شامل می شود. لذا، آموزش علوم عالوه بر علم راه به دست آوردن علم را نیز شامل می شود)هارلن، 1.)1388 چون وظیفه اصلی و اساسی معلم در تدریس راهنمایی دانش آموزان برای یادگیری است. لذا او باید با استفاده از شیوههای گوناگون در موقعیتهای مختلف، دانش آموزان را فعاالنه با مطالب مورد مطالعه و موقعیتهای یادگیری درگیر نماید. مشارکت دانش آموزان در فرایند یادگیری آنقدر مهم است که بعضی از متخصصین تعلیم و تربیت میزان مشارکت دانش آموزان در فعالیتهای یادگیری را به عنوان مالکی برای ارزیابی معلمین مطرح نمودهاند. پیشرفت تحصیلی یکی از عواملی است که از یادگیری تأثیر می پذیرد. مطالعه عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی مسأله پیچیده ای است، چرا که آن یک عنصر چند بعدی است و به گونهای بسیار ظریف به رشد جسمی، اجتماعی، شناختی و عاطفی دانش آموزان مربوط است. بسیاری از پژوهشگران روی تأثیر تواناییهای ذهنی و شناختی بر پیشرفت تحصیلی تأکید می کردند اما به مرور زمان مشخص شد که، هر چند تواناییهای ذهنی و شناختی تا اندازه ای با پیشرفت تحصیلی رابطه دارند و تا حدود زیادی پیشرفت تحصیلی را پیشبینی می کنند، اما تنها کلید پیش بینی موفقیت تحصیلی نیستند. بدیهی است با توجه به تغییرات سریعی که در علوم رخ می دهد، دانش آموزان ما نیازمند روشهایی هستند که از طریق آنها به مهارتهای یادگیری دست یابند تا خود بتوانند علوم را بهتر و سریع تر و همگام با پیشرفتها بیاموزند.)شعبانی،1384.)

روش پژوهش در این مطالعه از کتابها و مقاله های مربوط به مطالعات کیفی و کمی نمایه شده در پایگاههای اطلاعاتی همچون SID،مگیران، ایرانداک، گوگل اسکولار، پورتال علوم انسانی، ساینس دایرکت و... استفاده شده است. کلید واژه های استفاده شده برای سرچ عبارت بودند از: یادگیری مشارکتی، تاثیر تدریس مشارکتی بر موفقیت تحصیلی، عوامل موثر بر موفقیت و پیشرفت تحصیلی.

مبانی نظری

پیشرفت تحصیلی

پیشرفت تحصیلی بیانگر میزان دستیابی به استانداردها و اهداف آموزشی است. به عبارت دیگر، به معنای موفقیت است و برای تعیین پیشرفت در تحصیل به کار میرود. پیشرفت تحصیلی سنجشی، از طریق آزمون تعریف می شود و در مفهوم کلی در حالی که متمایز از آزمونهای استعداد و هوش می باشد، آنچه را که در ریاضیات، تاریخ و غیره انجام گرفته است را میسنجد. به عبارت دیگر، پیشرفت تحصیلی

از شاگردان پیشرفت در دروسی همچون خواندن، نوشتن، حساب، علوم و تاریخ که به مهارت توسعه در حوزههایی از قبیل صنعت و تربیت بدنی مربوط می شود را میطلبد. مفهوم پیشرفت تحصیلی جوانب مختلفی دارد که رابطه بسیاری با شخصیت دانشآموزان کم سن دارد؛ حس موفقیت سر آغاز احساس خوب و احترام به خود است و حس شکست سر آغاز خشم و انتقاد از خود می باشد. بنابراین پیشرفت تحصیلی ممکن است به عنوان سنجشی از دانش، دریافت مهارتهایی در درس تخصصی یا گروهی از دروس تعریف شود. پیشرفت تحصیلی بر پیشرفت در درس مجزا و یا نمرات کل ترکیب یافته از چندین درس اشاره دارد. از این رو پیشرفت تحصیلی به کیفیت یادگیری کسب شده در یک درس و یا گروهی از دروس پس از یک دوره آموزشی می پردازد. محتوای آموزشی ممکن است بین کشورها و یا مناطق یک کشور متفاوت باشد؛ در حالی که روند تحصیل کم و بیش در همه جا یکسان است. فرآیند آموزشگاهی کم و بیش در هر جا شبیه به هم است. بیشتر محتوای آموزشی در مدارس طبق قاعدهای منظور می شوند که طبق آن قاعده یادگیری که در یک ترم یا سال صورت می گیرد، پایه یا پیش نیاز یادگیری که در ترم یا سال بعد ارائه می شود به شمار میرود. در هر مرحله در مدارس تعدادی سنجش پیشرفت تحصیلی به عنوان تعیین کننده موقعیت دانشآموزان و اساسی برای تصمیمگیری درباره معتقد است که پیشرفت ٣ فرصتهای بعدی برای یادگیری در مراحل بعدی به کار برده می شود. ترو تحصیلی یا آموزشی توانایی فعلیت یافته یا میزان توانش در تکالیف مدرسه می باشد که معمولاً به وسیله آزمونهای استاندارد مورد سنجش قرار می گیرند و به صورت واحدهای"سن یا پایه" بازگو می شوند و بر هنجارهای برگرفته از نمونهگیری گسترده از عملکرد شاگردان استوار می باشد.پیشرفت تحصیلی با فراگیری اصول و توانایی عمل کردن موثر بر روی اهداف و موضوعات مرتبط است. پیشرفت در مدرسه یا دانشکده را می توان به معنای هرگونه یادگیری مطلوبی دانست که در دانشآموزان مشاهده می شود. از اینرو هر رفتاری که فرا گرفته می شود ممکن است در چهارچوب پیشرفت جای گیرد. پیشرفت و عملکرد آموزشی نقش مهمی را در تعیین موقعیتهای افراد جامعه ایفاء می کنند. عملکرد تحصیلی خوب کلید موفقیت در پیشرفت از مدرسه تا دانشکده، دانشگاه و بعدها در دنیای کار می باشد. در جامعه، فرد به دلیل عملکرد تحصیلی خود بسیار محترم شمرده می شود.عملکرد تحصیلی خودانگاره فرد را می سازد و بر کل شخصیت وی اثر می گذارد. پیشرفت تحصیلی نه تنها در سطح فردی مهم می باشد بلکه پیشرفت کشور به آن وابسته است، چرا که استاندارد آموزشی مردم آن کشور را بالا میبرد و دانشمندان باهوشی را تحویل جامعه می دهد (رحمانی، ١٣٩6)