نظریه تصمیم گیری در قرآن کریم

قرآن مجید کتاب هدایت به سوی کمال وسعادت به معنای واقعی کلمه است. یگانه کتاب آسمانی است که دست تحریف، دامان آن را نیالوده وجاویدانگی اسلام را سندی است پرارج وآخرین پیامبراللهی را معجزه ای است ابدی. قرآن دارای شگفتی های بی پایان است، ظاهرآراسته وباطن ژرف دارد، درمان گردردها، بهارقلبها وشفابخش دل هاست. استحکام این کتاب آسمانی واقعاً ستودنی واتقانش حیرت برانگیزاست. مسلمانان به رغم این که از منابع بسیار غنی برخوردار می‌باشند اما در عین حال با کمال تأسف در کاربردی کردن این منابع کمتر همّت‌گماشته‌اند. یکی ازمتقن ترین منابع اسلامی قرآن کریم است، این کتاب مقدس چارچوب کلی زندگی انسان‌ها را در طول تاریخ معین کرده است. بی تردید قرآن کریم درهمه حوزه ها از جمله درحوزه دانش مدیریت وتصمیم گیری مطالب فراوان دارد، بردانش پژوهان دانش مدیریت اسلامی است که از این بحرعمیق به مقدار وسع وظرفیت خویش بهره گیرند وبرغنی وبالندگی مدیریت اسلامی بیفزایند دراین مقاله برآنیم که نظریه تصمیم گیری را ازمنظرقرآن کریم به بحث وبررسی گیریم. شکی نیست که تصمیم گیری درمدیریت از جایگاه ویژه ای برخورداراست، تصمیم گیری جوهره اصلی مدیریت است وهمه ی مدیران با فرایند آن سرو کار دارند، شاید به همین جهت دانشمند معروف «هربرت سایمون» می گوید مدیریت مترادف با تصمیم گیری است، اوبه این باوراست که سازمان مجموعه ­ای از تصمیم­گیریست ومدیریت، چیزی جزتصمیم گیری نیست [1]. حقیقت این است که تصمیم­گیری اصل و اساس وظایف مدیران را تشکیل می­دهد؛ زیرا اگر هدف­گذاری، سیاست­گذاری، تعیین استراتژی، تعیین قوانین، مقررات و راه و روش کار، انتخاب و استخدام نیروی انسانی، تعیین وظایف و مسئولیتهای مرئوسین، و همچنین سرپرستی، کنترل و ارزیابی عملکرد آنها را از جمله وظایف مدیر به شمار آوریم، لازمه همه اینها تصمیم­گیری است و تصمیم­گیری در تمامی وظایفی که مدیر انجام می­دهد وجود دارد. بنابراین می­توان گفت که تصمیم­گیری پایه و اساس تمام وظایفی است که مدیر در سازمان انجام می­دهد[2]. از آنجا که تصمیم­گیری از حساس­ترین وظایف مدیران به شمار می­رود و هریک از وظایف سنتی مدیران نظیر: برنامه ریزی، سازمان دهی، بسیج منابع وامکانات هدایت و رهبری، نظارت وکنترل در پیوستاری از یک سلسله موقعیت­های تصمیم گیری قرار می­گیرند. آشنایی با شیوه­ها و روش­های تصمیم­گیری از اهمیت بالای برخور دار است و با بهره­گیری از این شیوه­ها و روش­ها تصمیمات مدیران کارآتر و مؤثرتر خواهد بود. واقعیت امراین است که همه ی ویژگی های فرآیند مدیریت وابسته، در هم تنیده و قائم به وجود تصمیم گیری­هاست، کیفیت و چگونگی این تصمیمات است که میزان موفقیت یا شکست هدف­های سازمان را مشخص می­کند. در این نوشتار سعی بر آن است که مباحث به صورت تطبیقی (بین دانش مدیریت و قرآن) مورد بحث و بررسی قرار بگیرد تا تمایز بین تصمیم­گیری قرآنی مبتنی بر عقلانیت و وحیانیت با تصمیم­گیری که در دانش مدیریت مطرح است آشکار شود. با توجه به اینکه تمام مباحث تصمیم­گیری را نمی­توان در این نوشتار تبیین کرد به برخی از مهمترین آنها اکتفاء می­کنیم اما مهمترین آنها عبارت­اند از: تعاریف، ارتباط مدیریت و تصمیم­گیری، فرآیند تصمیم­گیری، انواع تصمیم­گیری، شرایط تصمیم­گیری، عوامل مؤثر در تصمیم­گیری، دام های تصمیم گیری، الگوی­های تصمیم ­گیری،