خصوصیات یک خانواده موفق از منظر دکتر علی افشانی

منتسکیو، فیلسوف، ‌سیاستمدار و تاریخ شناس معروف فرانسوی معتقد بود که اگر شخصی آرزو کند خوشبخت یا شادکام باشد این آرزو می تواند به سادگی برآورده شود، اما مشکل آن است که غالباً هر یک از ما تمایل داریم از دیگران خوشبخت تر باشیم و تحقق همین آرزوست که همیشه دستیابی به آن را برایمان امری دشوار می سازد و دلیل این دشواری نیز آن است که در اکثر مواقع ما دیگران را خوشبخت تر از آنچه هستند می بینیم.

انسان در سایه ازدواج به کمال می رسد. خداوند انسان را با اندکی تفاوت ساختمانی و عاطفی در دو جنس آفرید و آرامش و نیکبختی را در پیوستن به هم و ازدواج قرار داد. در سوره روم آیه 20 می خوانیم: خداوند برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یابید و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار نمود. واقعیت این است که سعادت و خوشبختی را فقط می توان در زندگی خانوادگی سالم و موفق جستجو کرد، جایی که محبت و عاطفه انسان را از محبت های بی پایه و سطحی بی نیاز می کند،‌جایی که با تلا‌ش دو انسان امیدوار و با نشاط، ‌محیطی سرشار از دوستی و احساس مسؤولیت فراهم می شود.

حال ببینیم عامل موفقیت خانواده چیست؟ چرا برخی ازدواج ها موفق و برخی دیگر ناموفق است؟ تفاوت بین افرادی که سالیان سال در زندگی زناشویی خود کامیاب هستند و کسانی که پیوسته با مشکل مواجه هستند چیست؟ با آن که بیشتر زوج ها با آرزوهای طلا‌یی زندگی زناشویی را آغاز می کنند، چرا برخی فقط چند سال شادی را تجربه می کنند و برخی دیگر سالیان سال زندگی را با شور و شعف ادامه می دهند؟

بررسی ها نشان داده اند که خانواده های موفق در ارضای چهار نیاز اساسی زیر با یکدیگر مشابه هستند:

الف - تأمین کننده نیازهای جنسی یکدیگرند.

ب - با یکدیگر ارتباط و تعامل توأم با تفاهم دارند و در موقعیت های گوناگون ستایش و قدردانی از یکدیگر را ابراز می کنند.

ج - زمینه های تشویق جهت رشد و شکوفایی یکدیگر را فراهم می کنند.

د - علا‌وه بر عشق و محبت نسبت به یکدیگر به ازدواج و تشکیل خانواده نیز عشق می ورزند و در حفظ بنیاد خانواده پیوسته تلا‌ش می کنند.

مهارتهای لا‌زم برای تشکیل خانواده موفق

1 یک خانواده موفق و خوشبخت از ابتدا اطاعت از خداوند و رضایت پروردگار را محور فعالیت های خود قرار می دهد که در این صورت تحت حمایت و الطاف پروردگار مهربان و متعال خواهد بود.به عبارت دیگر این خانواده «حق مدار» هستند.

2 وجود معیارهای صحیح و منطقی در انتخاب همسر و تشکیل خانواده در حفظ و استمرار و موفقیت آن سهم بسزایی دارد.

3 در خانواده های موفق مهارت ایجاد ارتباط صحیح و مناسب بین افراد آن خانواده چشمگیر می باشد.

4 وجود خلق و خوی نیکو و اخلا‌ق و رفتار پسندیده از جمله خصایص خانواده موفق می باشد.

5 ابراز و اظهار محبت‌ گر چه باعث استحکام شالوده خانواده است اما برای تعمیق و استمرار محبت و ایجاد انس و الفت بیشتر علا‌وه بر این که عملاً باید نسبت به همسر و افراد خانواده مهر و محبت ورزید،‌این مهر و محبت را با زبان نیز باید اظهار کرد و یکی از دلا‌یل موفقیت خانواده ها اظهار محبت و علا‌قه می باشد.

6 خانواده های موفق در برخورد با مسایل و مشکلا‌ت زندگی به جای انتخاب روش پرخاشگرانه،‌ خشونت آمیز و بدبینانه از روش های گفتگوی مسالمت آمیز، صمیمانه و خوش بینانه استفاده می کنند.

7 داشتن تعهد، ‌وفاداری، ‌اعتقاد، ‌انصاف، صمیمیت، پذیرش متقابل، ‌سعه صدر، ‌تفاهم و اعتماد متقابل بین افراد خانواده از دیگر ویژگیهای یک خانواده موفق می باشد.

8 افراد خانواده های موفق با نگرش مثبت نسبت به یکدیگر و با مشورت و هماهنگی در امور زندگی، ‌تعلیم و تربیت فرزندان،‌ فعالیت های اجتماعی،‌ اوقات فراغت و چگونگی صرف آن،‌ دید و بازدیدهای خانوادگی و نظایر آن را تنظیم و برنامه ریزی می کنند. در این خانواده ها تعیین اهداف زندگی و برنامه ریزی در سرلوحه امور قرار دارد.

9 این خانواده ها اوقاتی را برای بحث و گفتگوی خانوادگی اختصاص می دهند و از بحث های بی نتیجه دوری می کنند و به مسایل از نقطه نظر طرف مقابل نیز نگاه می کنند.

10 احترام متقابل در خانواده های موفق و خوشبخت یک اصل است.

انسان از کرامت و شخصیت والا‌یی برخوردار است و به کرامت انسانی خویش علا‌قه مند می باشد، به همین دلیل خوش ندارد در معاشرت های اجتماعی مورد تحقیر قرار گیرد. در محیط خانواده نیز احترام متقابل باعث جلب مودت و رضایت می شود و به محیط خانه صفا و صمیمیت و آرامش می بخشد.

11 در خانواده های موفق انتظارات افراد از یکدیگرکاملاً مشخص است و گاهی در فضایی محرمانه،‌ محبت آمیز و صمیمانه به ارزیابی افکار و روابط یکدیگر می پردازند و از یکدیگر توقعات خارج از توان ندارند.

12 گذشت و عفو عنصر اصلی استمرار و استحکام و موفقیت این خانواده ها می باشد.

13 در خانواده های موفق امتیازات مثبت افراد همیشه در نظر گرفته می شود و خطاها به صورت غیر مستقیم و با بیانی متین و آرام تذکر داده می شود.

14 در خانواده های خوشبخت و موفق نه مرد سالا‌ری و نه زن سالا‌ری وجود دارد. به بیان دیگر اصولاً رابطه سلطه گرانه و سلطه پذیرانه چه از طرف مرد و چه از طرف زن و چه فرزندان برای کانون گرم خانواده آفت بزرگی به شمار می رود.

15 موارد سؤ تفاهم یا مسایل مورد اختلا‌ف در چارچوب خانواده مطرح و از پیشداوری،‌ تصمیمهای نادرست و غیر منطقی و شکل گیری افکار منفی پرهیز می شود.

افراد خانواده باید از بروز سؤ تفاهمات و سؤ ارتباطات پیشگیری کنند و در اولین فرصت ممکن به حل و فصل آنها بپردازند، زیرا سؤتفاهمات و سؤ ارتباطات به صورت یک فرآیند مخرب و پیشرونده عمل می کنند و همانند یک گلوله برفی به تدریج به یک بهمن بزرگ تبدیل می شوند و بنیاد زندگی را از ریشه برمی کنند و متلا‌شی می سازند.

به طور کلی همدلی، ‌همفکری، ‌همکاری، هماهنگی بین اعضای خانواده عامل موفقیت و خوشبختی خانواده می باشد.