جهان شناسی و اخلاق رواقیون

جهان شناسی

 رواقیون نظر هراکلیتوس را درباره آتش به عنوان جوهر جهان پذیرفتند در نظر رواقیون در واقعیت دو اصل وجود دارد فعل و انفعال که هر دو مادی هستند و یک کل را تشکیل می دهند لذا رواقیون ماتریالیسم یگانه انگار هستند " اصل منفعل ماده عاری از کیفیات است، و حال آنکه اصل فعال عقل درونی یاخداست.

زیبایی طبیعی یا غائیت در طبیعت نشانه ی وجود یک اصل فکر در جهان است،یعنی خدا که به عنایت و مشیت خود همه چیز را برای خیر انسان مرتب کرده است " انسان دارای شعور و آگاهی است و چون انسان جزئی از کل است نمی تواند خود کل دارای شعور و آگاهی نباشد بنابر این خدا علم و آگاهی عالم است. خدا آتش است، که درونی جهان است و در عین حال مبدا عالم است و از او عناصری که عالم مادی را می سازند سر چشمه می گیرند و سر انجام دوباره در او حل می گردند.

آنچه که وجود دارد یا آتش نخستین است - خدا فی نفسه – یا خدا در حالات مختلف خود " بنابر این خدا، لوگوس، اصل فعال است که در خود صور فعال همه ی اشیاء موجود را دارد "  رواقیون بر نظریه هراکلیتوس حریق جهانی را اضافه کردند یعنی خدا به عالم صورت می دهد و سپس آن را از طریق یک احتراق جهانی به خود باز می گرداند. به نحوی که سلسله بی پایانی از ساختن و خراب کردن وجود دارد و هر انسان فردی در هر عالم متوالی ظاهر می شود و همان اعمال سابق را انجام می دهد لذا براعمال انسان ضرورت حاکم است که رواقیون از آن به عنوان سرنوشت یاد می کردند.

 یکی از سوالاتی که پیش روی رواقیون بود این است که اگر همه عالم احوالات خداست چگونه شر را توجیه می کنند خروسیپوس می گفت " نقص افراد به کمال کل کمک می کند. نتیجه این می شود که وقتی که به اشیاءاز دید سرمدیت نگاه شود واقعا شری وجود ندارد." همچنین می گوید خوبیها بدون بدیها نمی توانند وجود داشته باشند زیرا از یک جفت ضد باید هردو وجود داشته باشنداگر درد نباشد معنیش این است که لذت هم نباشد، و یا اینکه درد خودش یک نوع هشدار است. در شر اخلاقی هم فعل فی نفسه بی طرف است. خوبی یا بدی افعال بستگی به نیت طرف دارد.