نقش معلم و شاگرد در آموزش و پرورش انتقادی

معلمان، روشنفکران منتخب مردم هستند که نقش اجتماعی آنها تربیت شهروندان انتقادی و سازمان‌دهی حوزه‌های دموکراتیک مردمی است. در آموزش و پرورش انتقادی، نقش معلم از توزیع‌کننده دانش و اطلاعات فاصله گرفته و به‌ آفرینندگی دانش و تسهیل‌کننده جریان یادگیری کلاس یا گروه‌ها نزدیک می‌شود. معلم فراهم‌‌آورنده شرایطی است که خود و دانش‌آموزان، تجربیاتشان را بازاندیشی کنند، روابط ظالمانه را بشناسند، بیان کنند و راههایی برای رفع آنها ارائه دهند.

معلمان باید به‌نحوی برنامه‌ها را طراحی و اجرا کنند که دانش‌آموزان بتوانند نحوه یادگیری را بیاموزند و دلایل و چرایی محتوا و چیزها را درک کنند. امور و مسائلی را که یادگیرندگان مسلم و بدیهی فرض می‌کنند به چالش بکشند تا آنها به دنبال یافتن دلایل و چرایی آنها و دفاع از عقاید خود باشند. معلمان به‌مثابه هماهنگ‌کنندگان تجارب یادگیری و راهبر فعالیت‌های آموزشی هستند.

آموزش و پرورش انتقادی بر ساخت دانش توسط شاگردان تأکید دارد، بدین معنا که آنها از طریق آموزش صحیح قادر خواهند شد تا دانشی را که به آن نیاز دارند خود به ساخت آن بپردازند. علایق و نیازهای دانش‌آموزان برای داشتن زندگی مطلوب مدنظر قرار گرفته و برنامه‌درسی منطبق بر این نیازها و علایق طراحی و تدوین می‌شود و خود شاگردان نقش اصلی را در این طراحی ایفا می‌کنند.